Ligazóns ao desvío para un vinte e dous de outubro

• "O pai verdadeiro", Fidel Vidal.
  
• A empresa concesionaria do transporte sanitario do 061 e do transporte hospitalario da área de Vigo prohibe a comunicación en galego entre o seu persoal. Grazas á Mesa por denuncialo. Algunha institución vai facer algo?
  
• A xornalista catalanoparlante que noutra noticia de Antena 3 se converte nunha muller que non entende catalán...
  
• "Non, non e non", Marica Campo.

Ligazóns ao desvío para un vinte e tres de outubro

• "O cancro rosa", Iria Taibo.
• "De aldea, a moita honra", Marica Campo.
• "Na defensa de Aristóteles (II): A ética da liberación", Xoán Carlos Garrido Couceiro. 
• Compostela entra na Unión das Cidades Capitais da Lingua Portuguesa.
• Europa vol negociar el Brèxit en francès.

Ligazóns ao desvío para un vinte e seis de outubro

Marica Campo suma hoxe á súa galería de premios o Facer País. Moi merecido!

Onte foi o 160 aniversario do nacemento de Manuel Leiras Pulpeiro, como ben nos lembrou Armando Requeixo

"Usurpación aniquiladora", Francisco Rodríguez.

Acusan a persoas da contorna de Feijóo de estaren no miolo do escándalo Crespo.

A Mesa e Sermos asinan un convenio para editar conxuntamente Somos Galego.

Unha indíxena quichua, a máis votada en Bolivia, co 94,76%.

Auguiña de sete fontes (11)

• "La reductio ad Hitlerum", por Rosa Sala Rose.
• "Os chineses, cada vez máis lonxe de Mao e máis perto de Freud", di o diario arxentino La Nación.
• A escritora na súa Terra: Marica Campo. Imaxes e textos da homenaxe. 
• "A supresión de “Reporteiros”… o principio da fin?"
• Un grupo andaluz rescata do esquecemento a represión dos homosexuais no franquismo. Tomemos exemplo en Galiza!
• "Que a TVG financie series en español é o primeiro paso cara á súa desaparición", denuncia A Mesa.
• A Mesa leva perante o Valedor as presións da Deputación para que un funcionario non use o galego.

Viva Marica Campo!

Esta foto en que saímos en amor e compañía a Marica Campo e mais eu pertence á manifestación nacional de xaneiro en defensa do ensino na nosa lingua.

A Marica, extraordinaria creadora, é tamén desas mulleres que saben da importancia de batallar por un mundo máis xusto, algo que fai sempre ademais acompañada dun enorme afecto. Porque, ao cabo, en todas as liñas anteriores non se falou máis que dunha cousa: amor.

Sinto moitísimo non poder estar na homenaxe "A Escritora na súa Terra" que se lle tributa este 15 de xuño, organizada pola Asociación de Escritoras/es en Lingua Galega. Tedes aquí toda a información.

Puiderdes ou non asistir, berrade comigo: Viva Marica Campo! Viva!

Auguiña de sete fontes (8)

• Homenaxe o 15 de xuño a Marica Campo.
  
• "Aquel córner", Francisco Castro.
  
• "Percebes?", Caetano Veloso.
  
• "Lembranza emocionada de Pilar Vázquez Cuesta, nese enorme silencio...", Manuel López Foxo.
  
• Abriu a Loxa Virtual de Sermos Galiza.
  
• "Amnesia e demagoxia confusionista", Francisco Rodríguez.
  
• Benicio del Toro regresou  a Cannes cun filme freudiano (do máis interesante).

É tempo de falarmos: somos nós

Tiñamos unha lingua para amar,
bebera auga de rosas nos poetas
do medievo lonxincuo, as máis selectas
cantigas de dicir e namorar.

Soubemos as palabras de voar,
herdanza das primeiras bolboretas
que zugaron na terra as cousas netas
antes de que estivese suxo o ar.

Apousamos nos labios tanta vida,
gardamos no querer tanta semente
mollada polo cuspe dos avós,

que arestora xermina ben cumprida,
aínda que aquel sol estea ausente.
É tempo de falarmos: somos nós.


(Marica Campo, Pedinche luz prestada)

Recital este día 13

Tomade nota:

Esta cuarta feira (mércores) día 13, ás 19 h, na cafetaría Airas Nunes, desenvolverase un interesantísimo recital poético, organizado pola A. C. O Galo (pertencente a Galiza Cultura), coa colaboración de BOGA e o CGC.

O motivo deste acto será que non pase desapercibido o aniversario do matrimonio homosexual máis antigo que se documenta en Galiza, entre Pedro Díaz e Muño Vandilaz. A súa unión foi en abril do século XI, porén prometían compartir o fogar e coidarse o un ao outro "in totos dies et noctes, in omne tempus vel tempora".

Participarán no acto do día 13:

Alicia Fernández

Andrea Nunes Brións

Antía Otero

Antón Fortes

Asunción Arias

Carlos Lixó

Fran Cortegoso

Gonzalo Hermo

Lois Diéguez

Luís González Tosar

María Rosendo

Marica Campo

Rosa Enríquez

Eu tamén lerei algúns versos.

Vémonos alí!

De Cedeira ás Pontes, pasando por Lugo e Ordes

Non pensedes que este é un este é un itinerario estraño despois de saír de Bande, non. Son unicamente dúas das últimas presentacións do libro En castellano no hay problema e dúas das próximas.

Na fotografía de arriba, temos unha imaxe de minutos antes de comezarmos coa ateigado acto de Lugo. A instantánea de abaixo pertence ao acto en que comentamos en Cedeira esta obriña, para aí pórmos en común visións sobre a situación do noso idioma e súas alternativas de futuro.

Grazas a Marica Campo, a Fernando Iglesias, a Carlos Vello, a Paz Díaz Pazos, a Cancio, a Ruco e, en xeral, a toda a xente que fixo posíbel ou participou destes actos. Danme ganas de darvos abrazos moi fortes a cada un!

Dous dos próximos actos serán en Ordes, o día 12 de abril, e nas Pontes, o 28 tamén deste mes. Iremos falando máis sobre eles.

Case 40 presentacións e nin medio segundo na TVG

Hai xa uns meses que ando percorrendo o país para falar sobre a situación do idioma tendo como escusa a presentación do libro En castellano no hay problema. Mañá, 28 de marzo, será a vez da cidade de Lugo, ás 20 h no Centro Uxío Novoneyra, coa compaña de Marica Campo e Carlos Vello. Sobra dicir que estades convidadas e convidados.

Con esta, son xa case corenta o total de actos de presentación desta obra. Dependendo da zona, costuma haber máis ou menos eco mediático, que serve sempre para divulgar a mensaxe normalizadora.

Porén, en todo este tempo houbo unha ausencia moi notoria: para a TVG -a diferenza doutras televisións, hei de salientar- este libro non existe. Ben sabedes que non o digo por ningunha ridícula veleidade persoal, que ten aínda menos sentido nun libro destas características, senón porque non teño pensado ficar calado ante estoutro exemplo de censura por parte da televisión pública das lexítimas opinións discordantes co PP e mesmo dos libros en galego.

Quero subliñar isto último: o escurecemento que padecen en xeral os libros en galego. O meu non é nin o único caso, nin moito menos o máis grave. Nin tan sequera un dos medianamente graves. É, só, outro exemplo máis para sumar a unha ampla nómina.

Se ides á páxina onde se penduran os informativos da TVG, poderedes ver as noticias sobre os títulos de Eduardo Mendoza, Agustín Fernández Mallo, Javier Sierra, Susana Fortes, etc. Cito estes autores non porque sexa negativa a súa presenza, senón porque esta contrasta coa absoluta ausencia de información sobre as novidades editoriais de, por exemplo, Manuel Rivas, Marcos S. Calveiro, Jaureguizar ou Teresa Moure, os cales, cun pouco de fortuna, poden aparecer nos engavetados programas culturais da TVG2. Dá para pensar, non si?

Próximas presentacións de En castellano no hay problema

Hoxe, 11 de marzo
En Padrón, con Sara Seco.
20.30 h, A Casa do Patín (Porto Fondo da Vila, 4).

18 de marzo
En Cedeira, con Fernando Iglesias.
19.30 h, Palacete Municipal (avda. Castelao, s/n).

28 de marzo
En Lugo, con Marica Campo e Carlos Vello.
20 h, no Centro Social Municipal Uxío Novoneyra (rúa Quiroga Ballesteros, 1A).

7 de abril
En Ordes, en lugar e hora por concretar.

8 de abril
Nas Pontes, en lugar e hora por concretar.

29 de abril
En Boiro, en lugar e hora por concretar.

Adiante coa lingua galega!

Pluralidade na Academia Galega

Concordo co reivindicado na noticia que hoxe publica Xornal so o titular "As académicas da lingua esixen máis presenza feminina na institución". Hai uns meses, con motivo da saída do meu último libro, En castellano no hay problema, respondía así a unha entrevista para Galicia Hoxe:

A poucos días para que se celebre o 17 de Maio, é necesario repensar o Día das Letras? E a RAG?

Penso que é bo que se consolide que o Día das Letras sexa unha xornada para saírmos á rúa, celebrarmos que temos unha lingua propia e mobilizármonos na súa defensa. Agora a cuestión é vermos se somos quen de consolidar aspectos que se foron corrixindo nos últimos anos. A RAG ten moitas cousas aínda por mellorar, mais está a ollos vista que se encontra nun dos mellores momentos da súa historia. Hai un antes e un despois da valente defensa do galego que realizou Xosé Ramón Barreiro diante do propio presidente da Xunta. Esta centenaria entidade ten catro retos a curto prazo: consolidar o seu aplaudido papel institucional de defensa do galego, abrirse e fomentar as relacións co sistema lingüístico ao que pertencemos (non me refiro só a nivel de estándar, que tamén), garantir unha representación plural das voces que conforman a cultura galega e corrixir de forma urxente a infrarrepresentación das mulleres. A verdade, non entendo como se pode seguir nomeando académicos varóns cando as mulleres, que teñen tantísimo peso na vida cultural galega, case non ocupan asentos na RAG.

Eses catro retos continúan a estar presentes:

1) Consolidar o seu aplaudido papel institucional de defensa do galego.- Agora que a Academia se encontra nun momento económico moito mellor, non hai escusa para que non comece a actuar por exemplo como fai o seu homólogo Institut d'Estudis Catalans, que tamén se dedica a xestionar a introdución do seu idioma a novos ámbitos, un aspecto no cal aínda non hai ningunha experiencia na institución galega. Por pórmos un exemplo de actualidade, a xestión que agora A Mesa está a facer con Movistar no caso catalán emprendeuna, no seu día, o IEC.

2) Abrirse e fomentar as relacións co sistema lingüístico a que pertencemos.- Non fai sentido que a Academia Galega permaneza sen relacións internacionais coas institucións oficiais de Portugal, Brasil, etc e que nin se interesase formalmente por participar, aínda que fose como observadora, no proceso de consenso que se chegou para o estándar lusobrasileiro. Eses cambios non deberían sernos indiferentes en Galiza.

3) Garantir unha representación plural das voces que conforman a cultura galega.- Por exemplo, en Galiza hai tres universidades con tres departamentos de Galego. Por que só entran membros procedentes da USC, tan meritorios como os da Universidade de Vigo ou da Universidade da Coruña? Tal corporativismo é bo para a cultura galega? Non debería, por exemplo, a gramática que agora está a elaborar a RAG contar con participación dos tres centros universitarios?

4) Non entendo como se pode seguir nomeando académicos varóns cando as mulleres, que teñen tantísimo peso na vida cultural galega, case non ocupan asentos na RAG.- Neste punto estou en desacordo co que di Rosario Álvarez hoxe en Xornal. Eu si penso e defendo que os tres novos membros que entren nos próximos meses deben ser mulleres. Nomes sólidos hai abondo: Teresa Moure, María do Carme Kruckenberg, Marica Campo, María Xosé Queizán, Pilar García Negro, Marilar Aleixandre, Uxía Senlle, Laura Tato e un longuísimo etcétera.

Confrontar ideas e actuar socialmente

Hai algúns artigos que aquí aínda non ligara, sobre o debate que se está a realizar en torno ás tácticas e aos obxectivos estratéxicos para o idioma galego, por exemplo "O 'como', que o 'que' xa o sabemos", de Marica Campo n'A Nosa Terra ou "Dismorfia lingüística", de Robert Neal Baxter en Terra e Tempo. A aspiración á normalización do galego e a importancia outorgada ás accións sociais encamiñadas a iso son dúas ideas básicas presentes nestes textos.

Dentro das actuacións sociais, estes vindeiros días participarei en dúas presentacións do libro En castellano no hay problema. A primeira será esta sexta feira (venres), organizada en Redondela pola Mocidade pola Normalización Lingüística, cuxo responsábel nacional, Alexandre Vázquez, tamén participará. Será ás 20 h na Casa da Cultura da vila.

Poucos días despois, ás 20 h da cuarta feira (mércores) 15 de decembro, presentaremos o volume en Vigo, no local da Mesa na cidade: rúa Abeleira Menéndez, 28 (baixo as oficinas da policía local). Neste caso, contaremos coa compaña de Elsa Quintas, responsábel da Mesa na comarca. Aliás, tanto en Redondela como en Vigo estará connosco Xosé Manuel Moo en representación da editora Xerais.

A loita en defensa da nosa lingua dista moito de estar perdida ou decantada. Non é hora de capitular, senón de seguir con máis forza e intelixencia que nunca.

125 anos con Rosalía

Homenaxe a Rosalía en Bonaval from Fundación Bautista Álvarez on Vimeo.

Ademais dos vídeos, recoméndovos o emotivo artigo que Francisco Rodríguez publicou sobre a xornada de reivindicación de Rosalía no 125 aniversario da súa morte: "Espírito rosaliano: capacidade e fermosura de Galiza".

Por certo, sábese que dentro de pouco sairá unha edición corrixida e aumentada da Análise sociolóxica da obra de Rosalía de Castro. Este estudo marcou no seu momento un punto de inflexión no coñecemento sobre a nosa autora nacional. Ademais, debo confidenciar que foi unha das obras fundamentais da miña adolescencia. Conto os días para a súa saída.

Iniciativa popular polo idioma

O meu artigo desta semana en Galicia Hoxe aborda a campaña de apoio a unha lei en defensa dos dereitos lingüísticos en Galiza e por que non se puido tramitar como ILP. Até onde eu sei, por vez primeira na historia autonómica a Mesa do Parlamento aplicou a lei que regula as ILPs da forma máis restritiva para evitar que esta en concreto puidese ir adiante.

Comparando a proposta de Queremos Galego con outras ILPs que si foron tramitadas, a pesar de se encontraren con problemas análogos, decatámonos de que o que pretende o PP é que a única materia que non poida ser obxecto de propostas legais de participación cidadá sexa a defensa da lingua.

Iniciativa popular polo idioma
Queremos Galego impulsa unha lei de dereitos lingüísticos

A plataforma Queremos Galego, conformada por case 700 entidades da máis diversa natureza, desenvolve por todo o país unha campaña de recollida de sinaturas para respaldar unha proposta de lei pola garantía dos dereitos lingüísticos.

A primeira intención da plataforma foi poder presentala como unha iniciativa lexislativa popular (ILP). Para iso, creouse unha comisión promotora, constituída por nomes relevantes de diferentes ámbitos da vida social e cultural do país, como Manuel Rivas, Avelino Pousa Antelo, Yolanda Castaño, Margarita Ledo, Xurxo Souto, Marica Campo, Kiko da Silva, Xosé Lois O Carrabouxo, Sonia Lebedynski etc.

Varios xuristas colaboraron intensamente na configuración da proposta legal, que unha delegación da comisión promotora presentou á Mesa do Parlamento galego para así comezar a recoller sinaturas. A Mesa do Parlamento está constituída por cinco membros, que nesta lexislatura se reparten en tres do Partido Popular, un do Partido Socialista e un do Bloque Nacionalista. Desde o momento en que a comisión promotora presentou a proposta, este organismo tiña un mes para darlle o visto e prace á tramitación da iniciativa.

A Mesa do Parlamento, con presidencia e maioría do PP, estivo pospondo este asunto até o limite máximo do prazo. Xa no último día, reuniuse para abordalo e decidiu rexeitar a tramitación desta ILP, argumentando motivos xurídicos. A resolución non foi unánime, xa que o representante do BNG observou que esas supostas razóns legais non se sostiñan. Até onde eu sei, foi a primeira vez que no Parlamento se rexeitou a tramitación dunha ILP sen unanimidade, o cal de seu xa é un elemento importante para a reflexión.

O argumentario xurídico para a negativa que procuraba o PP baseábase no artigo 3 da lei 1/1988, que regula as ILPs en Galiza. Cito literalmente:

Artigo 3
Quedan excluídas da iniciativa lexislativa popular as materias seguintes:
1) As non atribuídas á competencia da Comunidade Autónoma.
2) As de desenvolvemento básico do Estatuto de Autonomía e as que, en todo caso, requiran para a súa aprobación o voto favorable dunha maioría cualificada.
3) As de natureza presupostaria e tributaria.

Considerouse que unha ILP de defensa do galego entraba nunha materia de “desenvolvemento básico do Estatuto de Autonomía”, debido ao mandato do artigo 5 desta norma, ese que di que a lingua galega é a propia de Galiza e que é obriga dos poderes públicos a súa promoción. Si, ese que o actual goberno da Xunta incumpre día si e día tamén.

No documento da Mesa do Parlamento lémbrase, así mesmo, que hai unhas semanas este organismo rexeitara –aí si por unanimidade, por certo– a tramitación dunha ILP para derrogar en parte a Lei de normalización lingüística (o artigo 10, que sinala que a única forma oficial da nosa toponimia é a galega).

Aínda que se pretendía equiparar confusamente ambas as propostas, é obvio que hai unha diferenza cualitativa enorme entre ambas: unha contradicía o Estatuto, ao pretender reducir a protección da nosa lingua, mentres que estoutra de Queremos Galego non facía máis que reforzar o dito na norma básica: nin a refutaba nin se extralimitaba.

Mais se alguén ten dúbidas aínda sobre se foi política a decisión de que esta ILP non se puidese tramitar igual que outras, hai algo moi sinxelo a facer: comparar esta proposta con outras que si tramitou sen ningún problema o Parlamento. Houbo iniciativas lexislativas populares para a construción de hospitais. É que iso non inflúe nos orzamentos? Houbo iniciativas lexislativas populares para o regreso á construción naval. Até que punto iso é competencia da Comunidade Autónoma? Nesta última proposta legal mesmo se fala de introducir a presenza da Xunta en empresas estatais, e iso non foi óbice para que o PP apoiase a súa tramitación! Que pasa, que a única materia sobre a que non se poden facer ILPs é a defensa do galego?

Podemos seguir así con case todas as ILPs, facéndolles unha proba do algodón para evitar que puidesen levarse a cabo. No entanto, por vez primeira na historia da autonomía aplicáronse as normas da forma máis restritiva, e sen consenso, para evitar a participación social nunha ILP.

Núñez Feijóo tenlle pavor ao traballo de Queremos Galego e por iso tenta pór paus nas rodas. Non lle é abondo con despois poder utilizar a maioría absoluta coa que conta para rexeitar esta proposta legal. Non: élle necesario tamén evitar que se poida tramitar e que haxa unha campaña social á súa volta.

Mais desde Queremos Galego xa se dixo alto e claro: “Non nos calarán!”. Por iso, comezouse estes días coa campaña antes indicada de recollida de sinaturas para respaldar esta lei.

Xa que non se poderá tramitar como ILP, desde a plataforma pedíronse entrevistas cos tres grupos parlamentares para que sexan eles os que leven esta proposta legal ao debate no Hórreo. De momento, o BNG e o PSdeG-PSOE escoitaron a solicitude de Queremos Galego; aínda se está á agarda de que o grupo do PP dea unha data para un encontro.

Ensino e administración

A proposta de lei pola garantía dos dereitos lingüísticos céntrase naquelas áreas nas que o PP está a desmantelar con maior intensidade a oficialidade da lingua galega; isto é: a súa presenza no ensino e na Administración. É, pois, unha resposta clara a medidas tan lesivas (e unilaterais) como o decretazo e a reforma da lei de función pública.

Así, o título primeiro aborda o uso do galego como lingua oficial das Administracións de Galiza, sinalando o seguinte nas dúas epígrafes que constitúen o seu primeiro artigo:

1. A Xunta de Galiza e os seus organismos autónomos; as administracións locais; as universidades públicas; as corporacións públicas; as institucións, entidades e empresas públicas, calquera que sexa a súa forma xurídica de personificación; así como os concesionarios dos seus servizos deben utilizar o galego nas súas actuacións internas e na relación entre eles. Tamén o utilizarán nas comunicacións e notificacións dirixidas ás persoas físicas ou xurídicas residentes en Galiza e na atención cotiá, oral e escrita aos cidadáns e cidadás, sen prexuízo do dereito destes á atención na lingua oficial da súa escolla, se o solicitaren.

2. O Goberno Galego, as administración locais e as universidades públicas regularán, mediante disposicións regulamentarias, o uso do galego como lingua oficial nas actividades administrativas de todas as dependencias administrativas, órganos e entes da súa competencia.

No que di respecto ao ensino, Queremos Galego refírese ao dito no Plan xeral de normalización da lingua galega que o Parlamento aprobou por unanimidade cando (vaia ironía!) Alberto Núñez Feijóo era vicepresidente da Xunta. Ademais, desenvólvese máis polo miúdo o consensuado para educación infantil, que é o punto central do ataque contra o galego no decretazo:

Na etapa de educación infantil, o profesorado usará nas aulas a lingua inicial predominante entre o alumnado, terá en conta a lingua do contorno e coidará de que o alumnado adquira, de forma oral e escrita, o coñecemento da outra lingua oficial de Galiza, dentro dos límites propios da correspondente etapa ou ciclo. No caso de contornos castelán falantes, a utilización nesta etapa da lingua galega como lingua de comunicación e ensinanza será, como mínimo, igual á da lingua castelá. Fomentarase a adquisición progresiva da lectura e da escrita en galego, no sentido de que este se convirta no idioma base da aprendizaxe, de xeito que o alumnado obteña unha competencia que lle permita comunicarse normalmente en galego co alumnado e o profesorado.

Está en marcha a campaña de apoio a esta proposta de lei, que é tamén unha campaña de rexeitamento ás políticas contra o galego por parte da presidencia de Núñez Feijóo. Respalda esta campaña coa túa sinatura e, se podes, colabora na súa difusión!