Este texto de Nel Vidal é FUNDAMENTAL. Ou reencamiñamos estas situacións ou haberá que dar a batalla da lingua por perdida. Así de claro. Estamos dispostas e dispostos?
"Política lingüística de xirasol", Nel Vidal
Á ensalada hai que lle botar aceite do bo, pero as croquetas pódense fritir en aceite do barato.
De oliva, do bo, e de xirasol, do barato, que é o mesmo que dicir do
malo, do cativo. Así é como sempre se diferenciou o aceite na miña casa.
Por iso me chama a atención, cando almorzo pola mañá, que as galletas
publiciten vistosamente no seu paquete que están feitas con aceite de
xirasol. E por que ese empeño en que saiba, xa cando as vou mercar, que
levan produto cativeiro? Pois porque seica xa hai outro peor, o de
palma, que ese si que é malo malo.
Xa ves, para que algo deixe de ser malo, non ten por que mellorar. Abonda con que se cree algo peor. E
seica coas cousas da lingua estamos en tempos en que o menos malo xa
ben nos ten que valer. Así que, non te queixes porque sexa malo, que xa
sabes que podía ser peor!
Se antes nos laiabamos do bilingüismo enredante, agora poñémolo en valor, que, a ver, polo menos tamén está en galego, non?
Se agora obrigan a publicar todas as convocatorias de subvencións en
castelán, para non “escurecer”, tampouco será para tanto, que polo menos
non prohiben que tamén teñan unha versión en galego. Se mesmo
lles chamamos dinamización lingüística ás actividades culturais con tal
de que estean en galego e apoiamos que se fagan convocatorias de
subvencións para, cos cartos da lingua, convocar certames literarios ou
facer folletos (pero na nosa lingua, eh!). Non, se a política
lingüística fraguiana tampouco debía estar tan mal, que a baixa
intensidade sempre foi mellor que o amortuxamento ou o repregamento.
A acción e o interese pola posta en valor e o uso normalizado do galego
sempre dependeu daquelas persoas activistas social ou politicamente
organizadas. E son, somos, quen agora temos que loitar para
procurar evitar que mesmo haxa institucións gobernadas polo nacionalismo
en que a páxina web non teña versión en galego, que defendan
xudicialmente que non teñen por que ter competencias en normalización
lingüística ou que contraten servizos de atención telefónica en que se
lle nega á cidadanía a atención na lingua propia do país. E si, iso está a pasar.
Son, somos nós quen nos temos que queixar e procurar evitar que nesas
institucións nin sequera se cumpra a lexislación de mínimos cualificada
de raquítica. Que a sinalización de obras ou estradas exclúa o galego. Que
os pregos de contratación se fagan en castelán. Que a música en galego
quede secundarizada nas festas e festivais. Que se desprace (ou
desprece) o traballo técnico pola normalización lingüística. Que nin
pola cabeza de ninguén pase fixar criterios idiomáticos para contratar
servizos, mercar equipamentos ou encargar programas informáticos. Que o
galego estea invisibilizado en campionatos deportivos ou campamentos
xuvenís. Que nin haxa área política nin técnica específicas
para a planificación e intervención na procura da mellora do uso e
prestixio da lingua... Porque se esas persoas se desactivan, nos
desactivamos, a pasividade e deixazón de organizacións e entidades vai
ir, aínda, a máis.
E seguro que non queremos conformarnos coa política lingüística de
xirasol, verdade? Aínda que nola poñan con apelido galego e aínda que
nos digan que a mala mala é a de palma, unha mellor política lingüística
teremos que desenvolver para o presente e futuro do noso idioma.
"Sete nomes para o fillo menor", no Portal das Palabras. Non podo deixar de pólo, pois eu son o fillo menor dun pai que foi o fillo menor e dunha nai que é tamén a filla menor :)
Velaquí o primeiro comentario, dos que irei pendurando ás segundas feiras. Mellorará tecnicamente devagariño ;)
Vaise poder consultar puntualmente en Sermos Galiza e na canle Youtube.com/CarlosCallon, á cal vos animo a que vos subscribades, pois tamén lle irei subindo algún outro contido diferente.
Lin o programa "Un país para la gente". Boto en falta coherencia e pudor.
Din que amparan a diversidade nacional e falan de "un país".
Din que recoñecen a diversidade lingüística e só presentan o programa
en castelán e medidas máis concretas para a promoción do español no
exterior que para a oficialidade do galego no interior.
Cataluña aparece 13 veces; Galiza, cero. Como a burla foi demasiado evidente, hai unhas horas anunciaron un apéndice...
Din tamén que os dereitos das nacións son para Cataluña e aquelas (sen
nome) que os reivindiquen "con especial intensidad". Niso talvez vaian
ben encamiñados. Deámoslle, pois, intensidade. Se non, acontecen estas
cousas.
Hai moitos artigos por acó e por aló sobre o resultado das eleccións, mais do mellor que lin foi este demorado estado no Facebook de Carlos Lixó :)
Pasada a resaca electoral e vendo tanto opinador que non me dá a
cabeza para ir respondendo un por un, vou tentar facer un resumo aí
xeral de como vexo as cousas. Supoño que
tamén volo debo ás persoas que vos dei tanto a chapa coa campaña, non
vou ser covarde. Perdemos. Dito isto (xD), paso por paso:
Ás persoas que votastes Nós. Grazas e ánimo. Grazas por confiardes no
nacionalismo galego nunhas eleccións híper mediatizadas e televisivas,
reducidas a unha batalla entre os catro grandes líderes españois e
centradas en substutuír ou perpetuar a Rajoy. Iso é ser valentes. Ánimo
porque aínda sen estar no Congreso non imos defraudar e imos continuar,
vémonos nas batallas nas que haxa que estar.
Ás persoas
nacionalistas que nesta ocasión non confiaron en Nós. Querémosvos e imos
dar a talla, eu vou continuar a traballar no meu tempo libre para
reconstruír un proxecto nacional galego atractivo. Son tempos duros para
os nacionalismos de liberación, a debacle foi en todas as nacións do
Estado e nós que eramos máis débiles resistimos peor; o discurso de "un
país unido en su diversidad" arrasa. Eu podo comprendelo en parte:
despois de séculos de negación salvaxe, ver un posíbel líder de España
aparentemente respectuoso coa diversidade pode parecer un atractivo
cravo ardendo ao que agarrarse. Por iso Podemos tivo os seus mellores
resultados en Cataluña, Euskadi e Galiza. Para min non serve, non me
sinto incluído nese proxecto de construción nacional español. Non me
chega con ser respectado, quero ser dono de min mesmo. As demócratas
cremos na soberanía nacional, as nacionalistas defendemos que Galiza é
unha nación. Quero que as galegas e os galegos sexamos quen de afrontar e
resolver os nosos problemas sen nos termos que sumar ao carro de
proxectos alleos. No hay más preguntas, señoría.
Ás persoas que,
votásennos ou non, están desgustadas co noso resultado. Relax, take it
easy. Vexo moito catastrofismo, e hai que calibrar. A política é
caprichosa, ás veces gáñase e outras pérdese, e non é a primeira vez que
perdemos. As que cremos en Galiza como un proxecto político de
dignidade para as persoas existimos. Haberá que darlle voltas á cabeciña
para subir de novo, e farémolo. Soberanía e esquerda. Non hai fallo.
Á militancia que está enfadada e que busca desesperada unha
explicación, que quere ter a quen culpar porque non entende que o seu
traballo en tantas loitas xustas, en manifestacións e nas rúas, non sexa
valorado polo electorado. Non hai culpábeis, hoxe traballamos moito e
saíu mal, mañá farémolo aínda mellor e sairá ben. É duro, pero non
loitamos só para ter votos, loitamos porque cremos. Unha das mellores
satisfaccións de votar Nós para min foi ver como o día 21 a súper
candidata Olalla Rodil reclamaba prezos dignos para o leite. Non hai tempo para a demora.
Ás que teñen que sufrir hienas exixindo, (repito, exixindo)
autocrítica: resistencia, amigas. Imos sufrir un asalto emocional e
ideolóxico polo simple feito de non abandonar Galiza como proxecto
político. Eu digo, autocrítica si, sempre que sexa por e para un mesmo;
autohumillación e fustigamento no lombo para disfrute alleo non. De
ningunha das maneiras.
Ás que están pensando nas autonómicas: xa
haberá tempo. Calma. Primeiro toca pensar como podemos mellorar o mundo
mañá, pasado mañá, o día despois. Se só nos importan as eleccións si que
estaremos condenadas a perder. Vémonos nas rúas.
Ás que ven a
política coma un partido de fútbol e se apresuran a desmarcarse do
equipo perdedor. Que teñades bo camiño. Ás que falan con condescencia,
"vedes como tiñamos razón? vedes, vedes?", "a xente que vota PP hai que
mallar neles, son burros", "prff votar partidos pequenos non é práctico!
o voto útil señoresss". Son un desastre os vosos argumentos, en serio.
Stop tratar á xente de parva. Stop crer que hai unha verdade absoluta.
Isto de "todo o mundo ten unha opinión sectaria / condicionada polos
medios / froito do descoñecemento, menos eu que son orixinal e 100%
libre" é moi do século pasado, hai que ir superándoo xD
A todo
canto NOSólogo e Blocólogo que aparece da nada con análises
extravagantes a ordenarnos o que temos que facer sen que ninguén llo
pregunte: non nos importa. Berra o que queiras, que o facemos todo mal,
que ti xa sabías todo, que somos maos, cerriles, tontos, crueis, torpes.
Que temos o que nos merecemos. Nada pasa. A maioría de nós temos a
tranquilidade de facermos o que debiamos, de estarmos no proxecto onde
nos gustaría estar. A vosa actitude manifesta unha vez máis que mesmo
nos momentos máis baixos o soberanismo galego proe e molesta. Guai. Uns
maos resultados electorais non invalidan unha ideoloxía nin un proxecto
de futuro. Non vos imos facer caso, non imos disolvernos e desaparecer.
Síntoo por vós.
Á (minoría de) xente da Marea que aproveita o
momento da derrota para rirse de nós. Non comparto o voso proxecto,
douvos os parabéns polo voso éxito e desexo que polo menos sirva para
algo. Celebro saber que se a situación fose a inversa eu non me
comportaría coma vós. A política flúe e todo muda.
Á xente que
aínda se reconcome con non haber unha candidatura unitaria galega.
Moitas persoas non queríamos iso se supuña renunciar a un proxecto
autónomo galego, algo que era imposíbel levando Podemos a voz cantante.
En calquera caso, para quen anda buscando onde botar culpas, é
importante lembrar que quixéramos ou non esa candidatura (xa digo que eu
non), non se nos permitiu sequera decidilo. As Mareas entenderon que o
que o BNG representaba restaba máis do que sumaba en relación aos seus
obxectivos e impediron desde o primeiro momento que iso se puidese
concretar. Calquera que seguise o proceso cun mínimo de atención sabe
que iso foi así.
Á xente que pasa o día xogando ás suposicións, como ironizaban o Álvaro e o Arboiro
(partinme o cu xD), xogando a ver que pasaría se nestas eleccións a
miña avoa tivese rodas ou se a lei electoral a definise a punta do meu
dedo gordo: non pasou, nin ía pasar, nin podía pasar. Fin. Está clara a
intencionalidade de quen di que cos votos de Nós a Marea tería máis
escanos. Vaia cousa! E se con estes resultados se presentasen xuntos PP,
PSOE, C's e Marea tamén sacaban todos os escanos. E se eu fose un
aburrido tamén podería facer os cálculos contrarios: se uns cantos de
miles de votos da Marea fosen para Nós, teríamos representación e a
Marea mantería a que ten agora. Pero non me parecen razoamentos
interesantes en absoluto. Cero. O relevante disto para min é con que
facilidade hai quen fabula cos votos dos demais como se fosen deles,
ignorando que para quen ten máis importancia o seu voto é para o propio
votante. Poucas cousas imaxino máis desagradábeis que votar unha opción
na que non acredita. Co meu voto non podedes especular, non podedes
sumarllo a ninguén excepto a quen eu votei, asumídeo. Antes de votar a
quen vós credes que debería votar igual eu tragaba a papeleta.
Ás persoas nacionalistas que traballan na Marea. Tal como eu o vexo, o
éxito foi de Podemos. Así o vivín mesmo no colexio electoral, "quién son
ésos de la Marea?", "yo quiero votar a Podemos", "cual es la papeleta
de Pablo Iglesias?", etc. Pensar que os resultados son un éxito do
nacionalismo porque unha minoría de nacionalistas participades niso é
facer trampas ao solitario. Que a algunha persoa lle servise o traxe de
candidatura popular galega para non sentirse mal consigo mesma iso é
outra cousa.
Sobre Podemos. É obvio que é un proxecto de éxito,
polo momento. É curioso que, malia definirse como asembleario, funcione
en realidade como un experimento politolóxico dirixido por unha mini
pandilla de persoas vinculadas a un departamento concreto dunha
determinada universidade. Non o digo despectivamente nin moito menos,
ollo. De feito supoño que parte do seu éxito vén precisamente de aí: un
líder claro, un plan claro, unha estratexia clara, un control ríxido e
ben meditado de cada paso a dar. Sen dúbida máis efectivo a curto prazo
que os procesos construídos con dificultade desde a base, con moito
traballiño e contradicións. A maiores disto, que Podemos tivo parte en
certo espertar político de moitas persoas até o momento inactivas,
verdade, un punto por iso. Que axudou a debilitar os máis firmes
opositores do capitalismo nos últimos tempos, é dicir, os nacionalismos
de clase e o comunismo no resto do estado, a base de renuncias (apoio á
OTAN, militarismo, ensino concertado, connivencia coas imposicións da
UE, etc.) eu tamén o vexo claro.
Por último dúas cousiñas, e xa corto o rollo:
Ás persoas que aínda consideran que votar un sobre cun chourizo ten
graza, ides uns aniños por detrás dos tempos e iso xa non lle fai graza a
ninguén xD
Ás persoas que cren que Star Wars é súa, vin onte a
peli sen ter idea de nada e, aínda que demasiado previsíbel nalgunhas
cousas, desfruteina. Sen coñecer cada detalle dese universo imaxinario.
Ao mellor dáme a avenada e póñome ao día coas anteriores, ao mellor non.
Deal with it
Bon, xa quedei a gusto. Parece que máis que para ninguén precisaba escribir para min.
Está na moda a tertulia que mantiveron en La Sexta os líderes das chamadas "forzas emerxentes" estatais.
O primeiro que me chama a atención de encontros coma ese é que hai unha opción política, o Bloque Nacionalista Galego, que leva case vinte anos con presenza no Congreso dos Deputados, algo que ningunha destas forzas ten até o momento. Porén, neses catro lustros nunca puido desfrutar nin do 0,1% da mesma atención en medios estatais e decisivos. Repito: en vinte anos, unha forza que si ten presenza no Congreso, nin o 0,1% da mesma atención.
Este falta de representatividade da pluralidade política é unha das mostras máis palpábeis de que estamos nunha democracia de baixa cualidade. Ademais, é un punto que silencian conxuntamente as diferentes forzas estatais, declárense de dereitas, de centro ou -tristemente, tamén- de esquerdas.
Porque, claro, se a escusa para non convidar representantes do BNG a eses debates veu sendo nestas dúas décadas que "só" tiñan dúas deputadas en Madrid, como xustifican a sobrerrepresentación que merecen Ciutadans e Podemos desde hai tanto tempo, cando teñen 0 escanos en San Jerónimo? Se a razón é que os inquéritos lles prognostican agora maior pulo a ambas as forzas, cal era o motivo de que tamén estivesen convidadas continuamente, mentres se excluía outras, cando non había enquisas que apuntasen nese camiño? As cadeiras de La Sexta Noche nos últimos anos son moi elocuentes.
En fin. Vou ao título desta entrada. A vez que eu compartín debate con Albert Rivera foi no ano 2009. El estaba habituado xa a percorrer diariamente os platós de televisión, a pesar de que neses momentos era o líder dunha forza só testemuñal en Cataluña, co 3% dos votos, e que non tiña opción á vista de contar con ningún asento no Congreso. A min era a primeira vez que me convidaban desde unha televisión estatal, malia que levaba xa varios anos como presidente da maior asociación cultural de Galiza.
O programa do encontro foi "A contracorriente", de Popular TV, profundamente tendencioso. E cando digo tendencioso non é como hipérbole: había unha traballadora da televisión encargada de facer que o público aplaudise as declaracións máis fachas (alucinei co descaro!); o tratamento adulatorio e de compadreo fóra das cámaras cara a Albert Rivera resultaba mesmo chocante; el tiña información sobre o desenvolvemento do programa da cal careciamos outros convidados, malia que eu a solicitara; os "testemuños" que se ofrecían eran manipulacións groseiras da realidade, etc.
Recordo tamén como un señor do público se dirixiu cara a min a través de xestos nun descanso para publicidade. Primeiro sinaloume co dedo índice e despois, coa cara moi seria, puxo a palma da man dereita cara ao ceo e fixo un movemento oscilatorio que poderiamos traducir, con suavidade, como 'ten coidadiño co que dis' e que en Ribeira entenderiamos como 'vas levalas'. Si, o ambiente non era moi propicio a ouvir falar da igualdade de dereitos para a lingua galega...
Aínda que é certo que algunhas cousas me abraiaron e me horripilaron máis do agardado, tamén é verdade que eu sabía que ía a territorio comanche. Fixen coma sempre, así e todo: respondín ao convite e alá fun para que houbese cando menos unha voz que interviñese en defensa da nosa cultura e do noso país. Hai que aproveitar cada fenda, por minúscula e basta que sexa.
Deixo aquí uns pequenos fragmentos en que Rivera, todo prexuízos contra o noso idioma, tivo que escoitar algunhas cousas que ben se ve que non lle agradan. Mais Galiza, señor Rivera, a pesar das agresións e difamacións, existe e resiste.
A deputada Rosana Pérez (BNG) presentou esta pregunta sobre o folleto que se denunciou noutra entrada neste blogue. Grazas por se facer eco e pasar á acción:
Para min é abondo ser inferiormente diferente. Non querería eu menos o meu país, aínda que non fose glorioso; non o querería menos, aínda que fose modestísima a súa historia. Niso non hai cuestión. A lingua e a patria téñense por seren propias; a miña lingua propia, paterna e materna, é a mellor do mundo. Sabedes por que? Non o direi eu, díxoo un poeta: porque é a miña.
O diario de sesións indica que neses momentos se ouven rumores entre os deputados. Polo menos, non son os berros e os insultos doutras ocasións.
Acudamos á mobilización en defensa do sector leiteiro galego: a quinta feira (xoves) 10 de setembro ás 12 h desde Salgueiriños (Santiago de Compostela).
Entre as pertenzas de Castelao que se poden ver no Museo de Pontevedra
están dúas insignias do Partido Galeguista. Unha, coa estrela de cinco
puntas coa bandeira dentro e a fouce ao carón; a outra, cunha bandeira
galega coa estrela de cinco puntas no centro, a tamén chamada
estreleira.
A principal diferenza coa actual é que daquela a
estrela non era vermella, senón prateada ou amarela. Algunha vez lin que
era un deseño do propio Castelao, mais non sei se existe esa certeza.
A estrela tórnase vermella durante a resistencia antifranquista, mais
redescóbrese e xeneralízase nas mobilizacións da década dos 70.
