18 de dez. de 2009

Un pouco de cordura

Hoxe publico un artigo no suplemento Luces, que sae en galego dentro da edición para Galiza de El País. No básico, é unha réplica a un desafortunado escrito de Henrique Monteagudo a semana pasada nesas mesmas páxinas:

Un pouco de cordura

Hai unha liña da sociolingüística en Galiza que está a fomentar a idea de que o idioma galego está nun momento espléndido, para nada padecendo un ataque especial nin unha situación de emerxencia. Os principais valedores deste discurso son persoas que tiveron ou teñen altos cargos en gobernos do PP, como é o caso actual de Anxo Lorenzo ou o foi de Mauro Fernández. Tanto optimismo non se basea, porén, en ningún estudo que manteña un mínimo de rigor e credibilidade e tampouco ten constatación empírica na realidade.

É criticábel que o Consello da Cultura Galega (CCG) contribúa a divulgar esta propaganda inverosímil, organizando seminarios que na súa proxección pública parece que teñen como finalidade o que Manuel Fraga chamou a pax lingüística: aquí non pasa nada, o galego vai moi ben, así que non protestedes e deixade que vaia morrendo docemente. Resulta chocante que, na situación actual, o CCG non teña mellor ocorrencia que enviar un comunicado aos medios no que nos quere vender que "o galego é a lingua maioritaria" de Galiza. Negan o evidente e contribúen á narcotización do problema.

Se non se parte dos síntomas, non se poderá detectar a doenza nin pórlle remedio. O que nos din todas as pesquisas é que o idioma galego sofre unha caída en picado na transmisión entre xeracións, que en dez anos se duplicou o número de persoas que declaran non falalo nunca, que é residual na xente nova das cidades e que está ausente dos grupos e espazos sociais que marcan o futuro. Esta situación non é irreversíbel, pois hai posibilidades reais de rectificarmos, mais para iso hai que partir do real.

Isto que digo nas liñas anteriores foron as críticas substanciais cara ao CCG que realicei hai varios días en dous escritos asinados por min no meu blog persoal e no diario Galicia Hoxe. Tamén lamentaba que este organismo teña por norma excluír A Mesa de todas as súas actividades sobre a lingua. Manteño que é unha actitude grave porque desconsidera un sector e unha liña de opinión que existe e, sobre todo, porque, guste ou non, A Mesa é a maior asociación cultural de Galiza, cos seus case 4.000 socios e socias. Deixan fóra un inmenso movemento cidadán organizado en defensa da nosa cultura.

Lembro agora isto porque a semana pasada publicou Henrique Monteagudo, secretario do CCG e coordinador do seminario a que antes aludín, un artigo no suplemento Luces no cal se refería, en termos impropios para unha persoa coas súas responsabilidades, ás lexítimas críticas que realizamos desde A Mesa. En lugar de citalas e rebatelas cos argumentos que tivese a ben (e que sería un paso para un debate construtivo e útil), considerábaas despectivamente como "arroutadas" de quen anda "ghabeando polas paredes". Ademais, daba a entender unha división entre as plataformas e organizacións que traballamos en defensa do galego, que por fortuna non existe, e que non sería desexábel que chegase a existir.

Neste momento histórico estamos a xogar unha batalla crucial para gañar o futuro para o noso idioma. Non lle fagamos ningún favor aos inimigos (que existen e teñen moito poder) e non contribuamos á marxinación, á división e á caricaturización. É un tópico, mais é verdade: a todos os que defendemos o galego como idioma vivo, como patrimonio común e dereito individual e colectivo, únenos moitísimo máis do que nos separa. Por iso, camiñemos a senda da cordura e da unidade.

17 comentários:

  1. Saben perfectamente a que lle están atacando, saben que hai febleza na xente á hora de defender a nosa lingua e loitar por ela. Eu vivo no rural e a pesares de ser a lingua co a que nos comunicamos, a xente pensa que é pouco útil. Creo que levamos séculos con un pé posto enriba do pescozo neste tema e , creo que isto vén de tantas xeracións á tras, que temos unha especie de "xen" que nos impide sentirnos seguras/os da nosa lingua.

    ResponderExcluir
  2. Hai anos que eu veño dicindo o mesmo, por que os que queremos ao galego e queremos que sexa a lingua dos nosos fillos non estamos unidos e defendemos, o que temos que defender, O GALEGO?.

    ResponderExcluir
  3. Poderías dicirnos que cargo ocupou Mauro Fernández co PP?

    ResponderExcluir
  4. Para o anónimo das 18:29
    Desde novembro de 1998 até novembro de 2000 dirixín o centro do Instituto Cervantes en Manila. Supoño que para Callón ese é un "alto cargo do goberno".
    Mauro Fernández

    ResponderExcluir
  5. Enténdese por altos cargos aqueles que son titulares de postos de libre designación política, como é o caso dos directores dos Institutos Cervantes, nomeados polo Goberno central para aplicaren a política cultural e exterior que este determine.

    Como sinala Mauro Fernández no seu anterior comentario, este foi o seu caso, como director do Instituto Cervantes en Filipinas durante dous anos do goberno de José María Aznar.

    ResponderExcluir
  6. Estaba no certo!!
    Era iso, en efecto, o que entendía Callón por alto cargo. Pero está moi equivocado sobre a vía para que eses nomeamentos se produzan, sobre as implicacións políticas que teñen (algúns deles), e ignora todo sobre a política cultural que levaba a cabo en Filipinas o embaixador Delfín Colomé, unha das máis destacadas figuras do PSOE no ámbito da cultura, e alto cargo (el si: Director Xeral de Relacións Culturais) no goberno de don Felipe González.
    Tamén con gobernos do PSOE me teñen ofrecido dirixir algún Centro do Cervantes, pero eran lugares nos que non me apetecía vivir.
    Pero PSOE, PP, que máis ten! Como dicía hai uns días outra lumbreira neste mesmo sitio, tanto se estou na órbita do PP como na do PC, non deixarei de ser un representante do nacionalismo español radical ("radical" no sentido de "exremista", considerou necesario engadir o individuo).
    Mauro Fernández

    ResponderExcluir
  7. Tanto o que é un alto cargo como o proceso de nomeamentos do Instituto Cervantes son aspectos regulados por lei, polo que non lle vexo moito sentido a ese debate.

    Tampouco lle vexo moitas trazas a un outro debate sobre se o goberno de Aznar era do PSOE ou do PP, a verdade. Outra cousa é que haxa persoas que sigan aquel chiste de Groucho Marx: "Estes son os meus principios. Se non lle gustan, teño outros". O actual secretario xeral de Política Lingüística co PP, como colaborador até hai nada dese departamento antes xestionado polo PSOE, é un bo exemplo diso.

    ResponderExcluir
  8. Xa estamos cos chistes.
    Pero non é certo. Os directores dos centros do Cervantes non son nomeados polo goberno, nin por ninguén, pois non hai ningún nomeamento. A relación que se establece entre o IC e os directores dos seus centros é de tipo laboral, é un contrato, non moi proveitoso, por certo.
    Pero xa dixen, tanto ten. O importante non é se eu fun ou non un "alto cargo do goberno do PP" (vaime dar un ataque de risa) senón a intención deslexitimadora que procura Callón ao dicir iso, como se un alto cargo do PP só pudese dicir parvadas.
    Aquí non hai debate ningún. Só pretendía responder á pregunta do anónimo das 18:29, e non debatir con quen non sabe do que fala. En realidade isto do alto cargo é só a menor das necedades dese artigo-basura, indigno de El País.
    Mauro Fernández

    ResponderExcluir
  9. "só a menor das necedades dese artigo-basura, indigno de El País"

    Isto é obxectividade científica, e o demais son gaitas...

    Pero claro, como algúns están moi cómodos situándose por riba do ben e do mal, acusando aos que non pensan como eles de ser "linguistas do BNG" (Monteagudo dixit) e estaren politizados, non coma eles, que son obxectivos, académicos e científicos... que se constaten certas cousas parece que molesta...

    ResponderExcluir
  10. Menudo gran lingüista: "debatir", "basura" e "necedade"; "pudese" é tamén, aínda que forma galega, incorrecta do punto de vista da norma.

    Recoméndolle a Mauro Fernández que consulte o VOLG antes de lanzarse a escribir, por seriedade e coherencia.

    Un saúdo.
    Luís Souto

    ResponderExcluir
  11. Eu nunca sinalei que nin altos cargos (nin postos de confianza nin militantes nin simpatizantes) do PP dixesen máis que parvadas. No meu artigo o que escribo é que resulta rechamante que quen lideran esa visión de que o galego vive na cimeira de toda boa fortuna están localizábeis nos organigramas dos gobernos de Aznar e Núñez Feijóo, e non como funcionarios. Que non se nos presente, pois, a superior obxectividade e neutralidade de quen colabora tamén politicamente, por certo con executivos non caracterizados pola súa defensa da pluralidade e diversidade lingüística no Estado ou no mundo.

    Un cansa de ler que, por exemplo Pilar García Negro ou Xosé Ramón Freixeiro Mato, a pesar de seren profesores universitarios con ampla investigación e varias obras publicadas sobre sociolingüística, con participación e recoñecemento tamén a nivel internacional nese campo, non son "obxectivos" porque "son nacionalistas". E quen tal afirma serán personaxes planas, sen ideas nin biografía? E que papel teñen co obxecto estudado?

    ResponderExcluir
  12. Non sei por que, esta caixa de comentarios non me deixa copiar/pegar, así que darei só as referencias para quen lle interesar.
    Os directores dos centros cervantes son nomeados polo director do Instituto Cervantes, coa conformidade da Secretaría de Estado para a Cooperación Internacional (art. 21.4. RD 1526/1999)
    A definición de "alto cargo" máis relevante na Administración Xeral do Estado é a data polo art. 3 da Lei 5/2006.

    ResponderExcluir
  13. Pilar Garcia Negro, sociolingüista? isto non parece serio.

    ResponderExcluir
  14. A ignorancia, anónimo Gracián, sándase lendo. Pode ver aquí algunhas das obras publicadas por Pilar García Negro (falta, por exemplo, a coordinación, tamén cun traballo da autora, de "Sobre o racismo lingüístico"):
    http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=MarGarc%ED1&alias=Mar%EDa+Pilar+Garc%EDa+Negro&solapa=obras

    Por se non o sabía, foi a primeira autora dunha tese de doutoramento sobre iuslingüística en Galiza e membro do comité de expertas e expertos que fan seguimento a nivel internacional da Declaración Universal de Dereitos Lingüísticos (por certo, a única experta de Galiza nese cometido).

    Que, ademais, sexa activista incansábel non resto nin un ápice do valor aos seus traballos, senón ao contrario. Como nos lembra Bourdieu, se o sociólogo ten un papel, este consiste máis en dar armas que en dar leccións.

    ResponderExcluir
  15. Coñezo todos os textos escritos por Pilar García Negro, por iso falo con coñecemento de causa. Desde logo, todos eles teñen unha función relevante na construción e difusión dun relato necesario para certas elites. Agora ben, chamarlle a iso saber sociolingüístico é algo que máis que imprudente.
    Por iso, vostede que é moi tendente a tildar de ignorantes aos demais, comece por ser un pouco máis crítico. Non basta con citar a Zizek e a Bourdieu.

    ResponderExcluir
  16. Que nesta entrada apareza un anónimo para soltar faltadas xa dá para pensar, non si? :D Iso é o que se chama actuar como un troll.

    Non vou entrar en debates inútiles con quen nin se atreve a pór o seu nome. Aos datos me remito. Boas festas!

    ResponderExcluir
  17. Eu só sei que estou moi en desacordo coa forma de actuar do CCG e mesmo coa RAG que calan a boca cando non hai que calala e falan cando non hai que falar. Na miña opinión fan a maioría das cousas ao revés. O que me pareceu moi forte foi que Monteagudo tildase á Mesa de "catastrofista" e "pesimimista" o que podería levar a que a xente deixase de loitar por algo polo que xa non ten senso loitar (porque vai acabar desaparecendo)...iso é o que se deixaba entrever nas súas palabras cando falaba da Mesa...non ten senso ningún! A el véxoo plagado dun optimismo que non ten xeito na situación que está a vivir a lingua galega.

    Saúdos!

    ResponderExcluir