26 de ago. de 1978

A ver que digo!

O meu nome completo é Carlos Manuel Callón Torres. Nacín o 26 de agosto de 1978 ás 3 da mañá, cando se celebraban as festas na miña parroquia, Castiñeiras, pertencente ao concello de Ribeira.


Currículo académico

Son profesor de Xeografía e Historia no Instituto Espanhol de Lisboa e, durante varios anos, fun profesor de Galego e Portugués na Galiza. Colaboro co Grupo de Investigación GRAALL da Universidade de Santiago de Compostela, institución na cal me licenciei en Filoloxía Galega (2000), Portuguesa (2003) e Románica (2013), para alén de me diplomar en Estudos Avanzados en Teoría da Literatura e Literatura Comparada (2004). 

Doutoreime (2017) na Universidade da Coruña, cunha tese sobre as homosexualidades no trobadorismo, e finalicei un posgrao na Universidade de Vigo de Dirección e Xestión de Organizacións Non Lucrativas e un posgrao en Psicopatoloxía Clínica na Universitat de Barcelona. Realicei tamén estudos do grao de Psicoloxía na Universitat Oberta de Catalunya.

Dei ao prelo os ensaios Unha historia que nos pertence: A obra poética en galego de Lorenzo Varela (2005), En castellano no hay problema (2010), Amigos e sodomitas. A configuración da homosexualidade na Idade Media (2011, coa que gañei o XVI premio Vicente Risco de Ciencias Sociais e o premio Fervenzas Literarias de ensaio, e foi primeira finalista no premio Redelibros á mellor obra de non ficción en galego de 2011, así como finalista do premio Ánxel Casal), Como defenderes os teus dereitos lingüísticos (2011; premio Redelibros á mellor obra non literaria en galego dese ano e finalista dos premios Ánxel Casal, Fervenzas Literarias e da Asociación de Escritores en Lingua Galega), Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez (2012; finalista dos premios Fervenzas Literarias, Ánxel Casal e Asociación de Escritores en Lingua Galega de 2012), Cicatrices de ferro nas palabras. A obra poética e o programa cultural de Valentín Paz-Andrade (escrita con Paulo Filgueiras Fachal; publicada en 2015; finalista do premio Fervenzas Literarias); Galegocalantes e galegofalantes (2017), e O libro negro da lingua galega (premio da Crítica de Investigación).

Tamén publiquei en lugares diversos pequenos textos de investigación sobre Rosalía de Castro, Fermín Bouza Brey, Eduardo Blanco Amor, Manuel Curros Enríquez, Xesús Pisón, António Botto, Antón Fortes Torres, Valentín Paz-Andrade, Xosé María Álvarez Blázquez, Xosé Chao Rego, a poesía galega medieval e diversos aspectos sociolingüísticos. Algúns deles podes velos aquí.

Fun membro do Consello de Redacción de Longalingua. Publicación galega de lingua e sociedade e colaborei nos primeiros pasos da Biblioteca Virtual Galega.

Fixen quilómetros abondo para leccionar conferencias sobre a literatura galega ou sobre sociolingüística en institutos, universidades, asociacións culturais, sindicatos, etc.

Creación literaria

Ademais doutros pequenos galardóns, como o Premio de Poesía do Burgo das Nacións (2000) ou do certame xuvenil de creación literaria do Concello de Ribeira (1995 e 1996), gañei o primeiro premio internacional de teatro breve Lauro Olmo (1996), o segundo do certame de relatos Repsol (1996), o segundo de poesía do Francisco Fernández del Riego (1997) e o premio de poesía do Concello de Ames (2012). Tamén fun recoñecido cos premio Careón (2019) e Barbantia - Sereo da Cultura Galega (2023) polo conxunto dos meus traballos. Obrigado!

Entre os 17 e os 23 anos participei en diversos recitais e publiquei contados poemas en revistas. Tras unha etapa de silencio público no xénero (sen me decidir ou sen ter tempo para ultimar algúns proxectos de libros que non saíron do meu computador), en 2014 publiquei Atravesar o fantasma (Xerais; finalista dos premios Fervenzas Literarias e Ánxel Casal ao mellor libro de poesía de 2014 e finalista do premio Mondoñedo ao mellor poemario da década), en 2019 Inscricións (Galaxia) e, en 2021, A abertura da boca (Galaxia).

Activismo lingüístico

Afilieime con entusiasmo á Mesa pola Normalización Lingüística aos 16 anos. Nesa organización, que é a maior agrupación cultural de Galiza, fun responsábel das zonas da Barbanza e de Muros-Noia; un dos promotores da creación da sección xuvenil (Mocidade pola Normalización Lingüística), da cal fun o primeiro coordinador nacional; encargueime da xestión de campañas nos máis diferentes ámbitos, etc.

Fun tamén membro da dirección nacional desa asociación no período 1995-1999 e, ademais, exercín tamén a responsabilidade da presidencia da Mesa entre 2002 e 2014. Desde abril dese ano, as socias e os socios tiveron o detalle de me nomearen presidente de Honra.

Dirixín tamén a Fundación Via Galego desde a súa constitución en 2006 e, así mesmo, de 2008 a 2010 presidín o Comité de Estado da Axencia Europea das Linguas Minorizadas. Desde 2009 fun tamén un dos portavoces nacionais da plataforma unitaria Queremos Galego. Fun podendo con todo iso porque se tratou e trata de proxectos colectivos. En calquera caso, a miña implicación é forte porque entendo a causa do idioma como central no traballo por un mundo máis xusto e libre.

Actividade institucional

Supoño que non é errado incluír nesta epígrafe que me elixiron o delegado europeo para redixir as conclusións da Comisión de Cultura do Festival Internacional da Xuventude e os Estudantes que se desenvolveu na Habana en 1997. O que digo a seguir non é nada “institucional”, mais, como está vencellado, quero sinalar que a participación nese evento foi moi importante na miña vida.

Fun concelleiro nacionalista na miña vila natal entre xaneiro de 2001 e xuño de 2002, disque o máis novo elixido democraticamente en Ribeira até ese momento. Así mesmo, entre os anos 1997 e 2002 fun membro por designación parlamentar do Consello Asesor de RTVE en Galiza e, en funcións, do Consello Asesor da RTVG. Tamén fun candidato ao Congreso nunhas campañas intensas nos anos 2015 e 2016.

Aliás, participei na redacción do Plan xeral de normalización da lingua galega, promovido polo Goberno galego e aprobado por unanimidade do Parlamento en setembro de 2004.

Colaboracións xornalísticas

Para alén de publicar artigos con certa regularidade en varios periódicos galegos, mantiven seccións fixas sobre lingua na Radio Pobra e en Radio Obradoiro. Tamén colaborei con críticas de libros ou escénicas para A Nosa Terra e Tempos Novos.


Desde novembro de 2008 até xuño de 2011 publiquei todas as segundas feiras unha páxina completa de opinión no desaparecido diario Galicia Hoxe, so o nome “Por navegar ao desvío”. Así mesmo, durante 2016 realicei videocolumnas para o xornal electrónico Sermos Galiza (agora, Nós Diario), que se poden consultar aquí. Tamén coordinei tres especiais para ese semanario.

No ano 2012 o Concello de Carballo outorgoume o seu premio de artigos xornalísticos normalizadores.

E xa está. Xa me resumín en datos mensurábeis, que son só unha parte do meu camiño.

[Actualizado 10 de decembro de 2023.]