31 de ago. de 2014

Ligazóns ao desvío para un 31 de agosto

O fin da comida? Eu non o creo, porque a comida é moito máis que nutrientes, mais en fin...

"Lembranza de Vaamonde Lores", por Román Arén.

"Retrato do samurai", un divertido artigo do historiador Paul Veyne sobre o seu amigo Michel Foucault.

Disque os "dez países máis fermosos e menos visitados do mundo".

As dimensións da riqueza que atesoura o idioma galego na súa toponimia: o 96% dos topónimos de todo o Estado español están en Galiza, debido á dispersión poboacional; deses, o 70% existe exclusivamente dentro do noso país.

E, para finalizarmos, un pouco de humor:



29 de ago. de 2014

Versos para a sexta feira: Míriam Reyes

Aínda que naceu en Ourense no ano 1974, Míriam Reyes viviu até os 22 anos en Venezuela. Agora coido que reside en Madrid. Mais penso que a orixe latinoamericana é importante para entender o duplo sentido da palabra concha na última estrofa deste poema con que abre o seu libro Bella durmiente:


Mi cuerpo desnudo está aquí
y no en otra parte.
Pasa y verás lo que hay
tras el esmalte de dientes.
Pasa y verás.

Mi cara no es mi cara.
La pequeña señorita sin nombre
la muñeca con lágrima.
Por favor por favor por favor
llévame a casa.
Por favor por favor
juega conmigo.

La autómata me protege
con su cuerpo de niña bonita de goma homologada.
Qué dulce, qué dulce y perfecto
en su vientre vacío suena el mar.

A la gente le encanta. 
Le encanta la concha bajo la que el cangrejo ermitaño sobrevive.
La gente prefiere las conchas, las lleva a su casa
se las acerca al oído
las escucha.

28 de ago. de 2014

Máis pobreza para Galiza


Galiza posúe o terceiro custo laboral máis baixo do Estado español, 304 euros mensuais por debaixo da media e 811 mensuais por debaixo do de Madrid. De 2013 a 2014 baixou un 0,4%.

Así e todo, a Xunta considera estratéxico, mesmo "indispensábel", que en Galiza se baixen aínda máis os salarios en 2015.

Quérennos vender como decisións económicas obxectivas o que son decisións políticas que traen máis miseria, máis inxustizas, máis desigualdade.

27 de ago. de 2014

Apagouse o candil de Peret

...mais a súa música continúa entre nós, igual que o seu alegre exemplo de simpatía pola diversidade cultural e nacional do Estado español.

Así, é verdade que son moitos os cantores que entoaron o "Apaga o candil" no Luar, mais el tamén en ocasións decidiu interpretar libremente ese temiña, por exemplo neste programa de Radio 3, onde explica "lo bonito es cantar aquí en gallego, cantar en catalán". Lembremos que na RNE non é nada fácil escoitar cancións nos idiomas de Galiza, Euskal Herria ou os Países Cataláns.





Ademais, moito cantei e bailei eu este seu temiña durante a miña adolescencia, que aínda hoxe me fai moita graza:



Descanse en paz.

Ice Bucket Challenge: rirmos e pensarmos

Hai ben de vídeos de Legados do Tibu e do Ice Bucket Challenge que se converten en enormes pifiadas. Hei de recoñecer que moitos non son capaz de terminar de velos, porque non lle encontro a graza cando alguén se puido facer moito dano (por exemplo, non sei que ten de simpático que a un/ha lle caia na cabeza un colector do lixo en lugar da auga...).

Mais este que vai a continuación si me fixo rir, e moito:



Polo demais, eu penso que está ben que campañas así axuden a crear consciencia sobre problemas como a ELA, darlles visibilidade e relevo social. Mais tamén coido que cómpre non esquecermos nunca que o diñeiro que se achega para as pesquisas ou os coidados médicos a través desta vía será sempre insuficiente en comparación co que poderían achegar os estados a través dunhas políticas máis xustas e democráticas. Mellor que a caridade é a xustiza.

Non sería mellor un Legado do Tibu, ou como se lle quixer chamar, por unha sanidade pública, gratuíta, democrática, que non sancione e castigue as persoas polo feito de padeceren unha doenza?

26 de ago. de 2014

Chegaron os trinta e seis!

Hai xa unhas horiñas que teño formalmente 36 anos. Ai, excepto cando se é pequeniño, a vida vai tan rápida!

Aínda me parece antonte cando fixen vinte e, como celebración íntima, fun á biblioteca municipal para copiar un poema que lle lera a Fermín Bouza Brey, de quen aínda non sabía moito.

Mais o caso é que xa neste parágrafo anterior non dixen que me parecese onte cando fixen vinte, senón "antonte"... :)

Con isto do aniversario vénme a tentación de escribir unha lista de cousas que me apetecen facer antes dos 40, se a saúde e o diñeiro o permitiren. Vouvos confesar algunhas, pequenas e grandes, e así xa as vou pondo por escrito:
- coñecer mellor a catedral de Santiago (hai varios recantos que aínda non vin ou que non recordo que vise e aos cales é imperdoábel non ir/voltar estando por aquí como estou),
- pasear en catamarán pola Ribeira Sacra,
- coñecer Pompeia e Herculano,
- pasar algunhas semanas en París e/ou Padua (por pedir que non sexa!),
- viaxar a Nova York (conformaríame con poucos días),
- terminar a tese dunha santísima vez (confío en que sexa bastante antes dos 40, mesmo antes dos 37 xD),
- ir a Sálvora (parece mentira, xa o sei!),
- ver os filmes de Woody Allen que me falten...

O caso é ter desexos. Que se cumpran ou non xa importa menos que ir cara a eles.

Bicos grandes!

25 de ago. de 2014

Algunhas versións de "Adiós ríos, adíos fontes" ou "Adiós, que eu voume"

En poucas horas (a próxima vez que dean as tres da madrugada) dígolle adeus aos 35 anos para lle dar a benvinda aos 36. E xa que estou cunha desas pequenas despedidas que temos na vida, que mellor que apelar a unha grandiosa despedida literaria, o coñecidísimo primeiro poema que Rosalía de Castro publicou en galego.

Velaquí van algunhas versións curiosas do texto: musicada en árabe por Dana Yasin, ao xeito mariachi por Patricia Vázquez en Air Galicia (encántame! seguro ao 100% que a uso nas aulas este curso!), cantada por Joan Báez coa música de Amancio Prada, un recitado en galego e árabe con poboación desa orixe que mora en Santiago de Compostela, outro recitado en galego e inglés feito por crianciñas da escola St. Mary's de Mullaghbawn (Irlanda), as coñecidas musicalizacións de Astarot por un lado e de  Pucho Boedo cos Tamara polo outro e, xa para finalizar, o reverso do texto que se fixera para a publicidade dun banco.

















Cal é a túa favorita?

22 de ago. de 2014

Versos para a sexta feira: Víctor Casáus


Seica a erupción do Vesubio que deixou os restos que a todos nos fascinan se produciu o 24 de agosto do ano 79 da nosa Era. Unha boa efeméride, a deste domingo, para traermos este poema do escritor cubano Víctor Casaus:

De la historia universal

Me han contado que en Pompeya entre las ruinas
dejadas por el paso de la lava
una vez se hallaron mezcladas con vasijas
que la ceniza conservó y perros que ahora duermen
        bajo el polvo
dos figuras que hacían y deshacían el amor
en aquel temprano día del año 79
enlazados en ese abrazo que como se ha visto
pudo más que la muerte


Nadie sabrá nunca en qué sístole en qué diástole
estos cuerpos detuvieron su feroz armonía
Ningún arqueólogo ningún historiador
podrá contarnos con qué furor se amaban
cuando el Vesubio los cubrió de materia ardiente
(ellos creían al principio que se trataba
del calor maravilloso que generaban sus cuerpos)


Pero los que ahora hacemos
el amor sobre esta isla y sobre esta otra isla
enorme que es la Tierra los que violamos
la soledad simulada de los parques
      los que huimos
a escapadas a cuartos silenciosos en los que dejamos
toda la alegría y toda la tristeza del amor
conocemos sin embargo esa especie de furia
en que estaban envueltos


Esas figuras que ahora descansan en una sala
        de museo
(algunos las confunden con estatuas)
dejaron a medias la hermosa actividad de sus piernas
no llegaron a decirse sus nombres al oído
(no gritaron siquiera cuando la lava los cubría)


Pero el fuego del Vesubio no acabó con su fuego
que ahora arde en los parques quema los preceptos
de las más extrañas iglesias estalla en los finales
de nuestras celebraciones


(Todos los días del mundo, Víctor Casáus, 1967.)

10 de ago. de 2014

Ligazóns ao desvío para un dez de agosto

8 de ago. de 2014

Versos para a sexta feira: Ismael Ramos



Devoraron a miña carne
e penduraron a pel branca
dos cables do teléfono
para que a escoites.

Son un símbolo da rendición neste lugar.

De camiño
ti tamén mordiches os restos do meu corazón exhausto.

De camiño.

O que non sabes non che fará dano.
O resto son debilidades.

Os raposos bicarante na boca
a medida que avances.

Agochamos a chuvia nun cuarto pechado.

(Hábitat / Interferencias, Ismael Ramos, 2013.)

1 de ago. de 2014

Versos para a sexta feira: Michael Rosen sobre Gaza


Israel prohíbe anuncios na radio coa lista de nomes das crianzas asasinadas en Gaza. (Guardian, 24 de xullo de 2014)

Non nomeedes as crianzas mortas.
A xente non debe saber os nomes
das crianzas mortas.
Os nomes das crianzas mortas deben agocharse.
As crianzas deben ser anónimas.
As crianzas deben deixar este mundo
sen teren nomes.
Ninguén debe saber os nomes
das crianzas mortas.
Ninguén debe dicir os nomes
das crianzas mortas.
Ninguén debe sequera pensar que as crianzas
teñen nomes.
A xente debe entender que sería perigoso
coñecer os nomes das crianzas.
A xente debe estar protexida
de saber os nomes das crianzas.
Os nomes das crianzas poden espallarse
como unha reacción en cadea.
A xente non estaría segura se soubese
os nomes das crianzas mortas.
Non nomeedes as crianzas mortas.
Non lembredes as crianzas mortas.
Non pensedes nas crianzas mortas.
Non digades: “crianzas mortas”.


A versión orixinal do poema que traducín o mellor que souben:


Israel bans radio advert listing names of children killed in Gaza
(Guardian 24.07.14)

Don’t name the dead children.
The people must not know the names
of the dead children.
The names of the children must be hidden.
The children must be nameless.
The children must leave this world
having no names.
No one must know the names of
the dead children.
No one must say the names of the
dead children.
No one must even think that the children
have names.
People must understand that it would be dangerous
to know the names of the children.
The people must be protected from
knowing the names of the children.
The names of the children could spread
like wildfire.
The people would not be safe if they knew
the names of the children.
Don’t name the dead children.
Don’t remember the dead children.
Don’t think of the dead children.
Don’t say: ‘dead children’.

[Michael Rosen é un recoñecido autor inglés de literatura infantil. A súa familia é xudía, o que nos dá pé para lembrarmos máis unha vez que non é o mesmo profesar esa relixión ou tela como pano de fondo cultural que ser sionista. Por fortuna, estes días estamos a escoitar miles de xudeus que traen á tona esta crucial diferenza.

A imaxe que pendurei para ilustrar estes versos é do dramático momento en que o exército israelí asasinou catro meniños que estaban a xogar ao fútbol. Un xornalista británico que viu como os mataron sinalou que era imposíbel non saber que se trataba de catro nenos e que o exército hebreo continuou a lles disparar até acabar cos que sobreviviran á primeira explosión. Tiñan entre nove e once anos. 

Chamábanse Ahed, Zakaria, Mohamed e Ismaíl.]